Program za povratak izbeglih i raseljenih iz opštine Priboj je prvo zvanično priznanje nepravdi prema Bošnjacima u Sandžaku
Vlada Republike Srbije usvojila je 29.03.2012. godine Program za povratak izbeglih i raseljenih Bošnjaka iz opštine Priboj, u periodu 1991 – 1999. godine, sa jasnom porukom ”da se više nikada neće ponoviti proterivanje i iseljavanje njenih građana zbog pretnji, straha i objektivnih opasnosti po život kao što je bilo u slučaju sa građanima bošnjačke nacionalnosti iz opštine Priboj“.
Programom je planirano da se u roku od četiri godine popravi šteta i obeštete opljačkani građani iz Kukurovića, Sjeverina, i drugih pograničnih sela prema BiH, i da se stvore uslovi za održivi povratak i opstanak povratnika.
Program je rezultat višegodišnjeg zajedničkog zalaganja Fonda za humanitarno pravo, Udruženja za zaštitu prava proteranih i raseljanih iz opštine Priboj i Sandžačkog odbora za zaštitu ljudskih prava i sloboda, s jedne strane, i grupe poslanika i ministra bez portfelja Sulejmana Ugljanina, s druge strane, da se proterani i raseljeni Bošnjaci iz Sjeverina, Kukurovića i drugih sela u opštini Priboj obeštete i da im se stvore uslovi za održiv ostanak.
Činjenice
U vreme oružanih sukoba u BiH, posebno od oktobra 1992. do juna 1993. godine, Bošnjaci u pograničnim selima bili su izloženi svakodnevnom maltretiranju pripadnika Vojske Jugoslavije. Oni su ulazili u njihove kuće, pretresali kuće, bezrazložno pucali po njihovim kućama, pljačkali i zastrašivali ih pretnjama. Bošnjaci iz oko 20 pograničnih sela u opštini Priboj bili su primorani da napuste svoje kuće. U njihovom odsustvu, preostala imovina je uništena i opljačkana. Policija je u nekim slučajevima vršila uviđaj ali nikada nijedan počinilac ovih zločina nije priveden pravdi. U proteklih 20 godina, niko se od raseljenih i prognanih nije vratio, pre svega, jer nije imao gde, a nije bilo ni podrške države.
Osim pljačke i uništavanja imovine, bilo je i nekoliko ubistava i otmica. Bošnjaka iz Sjeverina, Ramu Berba, ubio je u centru sela, 26. avgusta 1992. godine, vojnik koji ga je legitimisao. Dan pred otmicu 16 meštana Sjeverina, 21. oktobra 1992. godine, nekoliko neidentifikovanih uniformisanih osoba kidnapovali su Sabahudina Ćatovića ispred njegove kuće u Sjeverinu. Od tada mu se gubi svaki trag. Uveče 19. februara 1993. godine u selu Kukurovići pripadnici VJ ubili su Mušana Husovića, Uzeira Bulutovića i Fatimu Sarač, a potom ih spalili u njihovim kućama. U aprilu 1993. godine u Sjeverinu je nestao i Hasan Mujović. Ni danas se o njegovoj sudbini ništa ne zna.
Fond za humanitarno pravo, Udruženje za zaštitu proteranih i raseljenih iz opštine Priboj, i Sandžački odbor za zaštitu ljudskih prava ljudska prava pozdravljaju odluku Vlade, koja predstavlja prvo zvanično priznanje nepravdi i povreda koje su državljanima Srbije, bošnjačke nacionalnosti, naneli pripadnici oružanih snaga Republike Srbije.
