FHP podneo krivične prijave zbog ratnih zločina u Kalesiji i Vlasenici 1992. godine

Fond za humanitarno pravo (FHP) podneo je krivične prijave Javnom tužilaštvu za ratne zločine Republike Srbije protiv Slobodana Pajića i Vlastimira Bećarevića, nekadašnjih oficira Prve birčanske pešadijske brigade Vojske Republike Srpske (VRS), zbog osnovane sumnje da su naredili i/ili izvršili ratne zločine na području opština Vlasenica i Kalesija tokom maja i juna 1992. godine.

Krivične prijave protiv Pajića i Bećarevića rezultat su istraživanja Fonda za humanitarno pravo o ratnim zločinima počinjenim u zoni odgovornosti Prve birčanske pešadijske brigade pod komandom Svetozara Andrića. Nalaze tog istraživanja FHP je predstavio javnosti krajem februara 2024. godine u Dosijeu „Svetozar Andrić”. Prva birčanska pešadijska brigada VRS, formirana u maju 1992. godine, učestvovala je u proterivanju nesrpskog stanovništva iz opština Zvornik, Vlasenica i Kalesija, ubistvima civila prilikom zauzimanja teritorija te u paljenju i uništavanju sela.

Komandant 4. pešadijskog bataljona „Vlasenica” Prve birčanske pešadijske brigade, u čijoj zoni odgovornosti je bila opština Vlasenica, bio je major Slobodan Pajić. Pripadnici tog bataljona su, u sadejstvu sa Vodom specijalne policije, krajem maja i tokom juna 1992. godine, izvršili više oružanih napada na civilno nesrpsko stanovništvo u opštini Vlasenica i tom prilikom ubili najmanje 20 Bošnjaka, dok su ostale, uključujući žene, decu i starce, proterivali na teritoriju pod kontrolom Armije Bosne i Hercegovine ili su ih protivpravno zatvarali u zatočeničke objekte. Krivičnom prijavom protiv Slobodana Pajića obuhvaćena je i njegova uloga u organizaciji stražarske službe i uslova zatočenja unutar logora „Sušica”. Logor „Sušica” osnovan je po naređenju Svetozara Andrića 31. maja 1992. godine i kroz njega je, za četiri meseca funkcionisanja, prošlo između 2000 i 2500 zatočenika, uglavnom civila. Unutar logora je ubijeno ili je od posledica prebijanja preminulo najmanje 160 zatočenika.

Pod komandom Vlastimira Bećarevića, pripadnici 1. pešadijskog bataljona „Osmaci” Prve birčanske pešadijske brigade su, izvršavajući naređenje Svetozara Andrića od 26. maja 1992. godine, napali više mesta u opštini Kalesija, uključujući sela Šeher i Like, odakle su pod prisilom proterali žene i decu, dok su prethodno razdvojene muškarce zatvarali u nekoliko zatočeničkih objekata, gde su ih stražari tukli, maltretirali i držali u nehumanim uslovima.

Do danas, nijedan visokorangirani oficir Prve birčanske pešadijske brigade, niti Istočno-bosanskog korpusa VRS nije odgovarao za opisane zločine. Protiv Svetozara Andrića, komandanta Prve birčanske pešadijske brigade, FHP je još 2018. godine podneo krivičnu prijavu Tužilaštvu za ratne zločine, ali se predmet i dalje nalazi u fazi istrage.

Uz krivične prijave protiv Pajića i Bećarevića, FHP je dostavio preko 30 dokaza, među kojima su izjave svedoka i preživelih, kao i vojni i policijski dokumenti koji su kao dokazni predmeti prihvaćeni pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju i pred Sudom BiH.