Istraživanje javnog mnjenja „Obaveštenost građana Srbije o ratovima iz ’90-ih, ratnim zločinima i suđenjima optuženima za ratne zločine“

Istraživanje koje je sproveo Istraživačko-izdavački centar Demostat za potrebe dnevnog lista Danas, prvi put od 2011. godine predstavlja stavove građana o suđenjima za ratne zločine pred domaćim sudovima i Haškim tribunalom, ali i o otvaranju arhiva, regionalnoj saradnji pravosudnih tela, političkoj rehabilitaciji osuđenih za ratne zločine, nadoknadi štete žrtvama i podizanju spomenika, reformi obrazovnog programa, te govori o percepciji krivice, odgovornosti za počinjene zločine i opštoj obaveštenosti građana o ratovima i zločinima iz 1990-ih godina.

Istraživanje javnog mnjenja je sprovedeno tokom avgusta 2017. godine i realizovano je putem ličnih intervjua „licem u lice”. Upitnik je sadržao 69 pitanja, a u završnu statističku obradu ušlo je 1.202 upitnika. U istraživanju je učestvovalo 48% žena i 52% muškaraca, uzrasta od 17 do 75+ godina.

Nalazi sprovedenog istraživanja ukazuju na to da su građani Srbije malo obavešteni o ratovima iz 1990-ih godina na prostoru bivše Jugoslavije, ratnim zločinima i suđenjima optuženima za ratne zločine. Čak 59% ispitanika procenjuje svoju informisanost o suđenjima za ratne zločine kao lošu.

Pretežan odnos ispitanika prema Haškom tribunalu je negativan, i on se ogleda u tvrdnjama o neobjektivnosti i pristrasnosti Tribunala, brojnim zamerkama na rad Tribunala i u stavu o malom doprinosu Tribunala saznanju činjenica o ratovima u bivšoj SFRJ. Međutim, građani Srbije su kritični i prema radu države Srbije u vođenju postupaka za ratne zločine, ali i prema objektivnosti i nepristrasnosti tužioca za ratne zločine i sudija Odeljenja za ratne zločine. No, i pored toga, dva i po puta je više onih koji tvrde da je u Srbiji moguće pravično suđenje Ramušu Haradinaju, nego onih koji misle da takvo suđenje nije moguće. Četvrtina ispitanika misli da su Hrvati počinili najviše zločina, a gotovo polovina misli da su Srbi imali najveći broj žrtava u ratovima u bivšoj Jugoslaviji.

Ogromna većina ispitanika se protivi političkoj rehabilitaciji osumnjičenih, osuđenih i pravnosnažno osuđenih za ratne zločine, bilo da je reč o obavljanju državnih funkcija ili o aktivnom učešću u političkom životu.

Više o ovim i drugim nalazima može se pročitati u izveštaju o istraživanju javnog mnjenja „Obaveštenost građana Srbije o ratovima ’90-ih, ratnim zločinima i suđenjima optuženima za ratne zločine“ koji je dostupan ovde.