Nekažnjeno nasilje nad pripadnicima malih verskih zajednica

Fond za humanitarno pravo ukazuje da su u Bačkoj Palanci brojne male verske zajednice neprekidno izložene napadima, a da do sada nijedan izgrednik nije kažnjen iako je u jednom incidentu verniku Milanu Bajacu (70) ciglom razbijena lobanja. Na meti napadača u tom gradu su sveštenici, vernici i objekti Adventističke crkve, Protestantsko jevanđeoske crkve, Hrišćanskog centra i Baptističke crkve.

Ulazna vrata Adventističke crkve i staklena pregrada između ulaznog hola i crkvene sale provaljena su i razbijena u noći 20. januara 2002. godine. Iz crkve ništa nije ukradeno, a inspektori Đilas i Živković iz SUP-a Bačka Palanka rekli su predsedniku Uprave severne oblasti Adventističke crkve Radivoju Vladisavljeviću da su počinioci verovatno pijani, obesni mladići koji nisu imali nameru da izazivaju versku netrpeljivost.

U oktobru i julu 2001. godine fasada te crkve išarana je pretećim porukama poput: “Ovo je Srbija i pripada Srbima.”

Tokom održavanja Hrišćanske konferencije u Bačkoj Palanci 24. juna 2001. godine u sportskoj hali “Tikvara”, nekoliko desetina ljudi, među kojima je bilo mnogo pijanih, prvo je demonstriralo ispred sale, a potom upalo na konferenciju i zapalilo versku leteraturu i brošure. Izvesni Kandiš predstavio se pastoru Hrišćanskog centra Janu Demeteru kao vođa demonstranata. Kasnije su autobuse sa vernicima koji su odlazili sa konferencije zasuli kamenicama i ciglama. Tom prilikom Milan Bajac je zadobio teske telesne povrede, ali policija ni protiv koga nije podnela krivičnu prijavu iako je utvrdila identitet mnogih napadača.

Iste večeri ciglom je razbijena roletna na prozoru Baptističke crkve i oglasna tabla Protestantsko jevanđesoke crkve.

U 3,00 sata ujutro, 8. jula 2001. godine, četvorica mladića upali su u kuću Jana Demetera i počeli da mu prete da će ga slomiti, uništiti i slično. Jedan mladić ga je stalno gurao i udarao po ruci, govoreći mu da se ne plaše policije. Kada su izašli, Demeter je video da su ih ispred kuće čekala još četvorica mladića.

Na kući Jana Demetera, u čijem je okrilju i Hrišćanski centar, 22. oktobra trojica mladića napisali su auto-sprejom “Srbija je pravoslavna, mi smo svetosavci” i citat iz Biblije “Čuvajte se lažnih proroka koji dolaze u ovčijem ruhu, a iznutra su vuci grabljivci”. Kada je Demeter pokušao da ubedi mladiće da to ne čine, oni su mu odgovorili da je njegova kuća “srpska kuća” i da je Vojvodina “srpska”. Jedan mladić je pretio Demeteru da će ga ubiti, baciti bombu na kuću i proterati njegovu porodicu iz Srbije. Pri tom je pokusao da ga isprska auto-sprejom. Demeterova žena je pozvala policiju koja je pronašla i privela mladiće u stanicu i pustila ih posle sat vremena. Nasilnici su se zatim vratili do Demeterove kuce, razvalili vrata i ciglom polomili prozore. Ukućani su prepoznali napadače kao mladiće koji su u junu kamenovali autobuse sa vernicima Hrišćanskog centra.

Posle političkih promena u Srbiji nove vlasti nisu ispoljile posebnu osetljivost prema položaju malih verskih zajednica, niti su se trudile da kanališu agresivnu ideologiju pripadnika konzervativnog krila Srpske pravoslavne crkve, radikalnih desničara i nekih funkcionera nove vlasti koji su nastavili da javno podstiču ksenofobiju i versku mržnju. Brojne male verske zajednice ističu da su verske slobode i prava ne-pravoslavnih konfesija i njihovih vernika ugrožena više nego ikada ranije. Tokom ove godine u Srbiji je zabeležen veliki broj ozbiljnih incidenata u kojima je ispoljena krajnja verska netolerancija, a policija i pravosudni organi nisu pokazali spremnost da gone i kažnjavaju vinovnike.