Krivična prijava zbog zločina u Lovasu 1991. godine

Fond za humanitarno pravo (FHP) podneo je 2. novembra 2016. godine krivičnu prijavu Tužilaštvu za ratne zločine Republike Srbije za ratni zločin počinjen u oktobru 1991. godine nad hrvatskim civilima u selu Lovas u Hrvatskoj.

Prijava je podneta protiv bivšeg komandanta Druge proleterske gardijske motorizovane brigade Jugoslovenske Narodne Armije (2. pgmbr JNA) Dušana Lončara.

Dušan Lončar je 9. oktobra 1991. godine naredio napad na selo Lovas (istočna Slavonija) i čišćenje sela od pripadnika Zbora narodne garde i Ministarstva unutrašnjih poslova Hrvatske, kao i stanovništva koje je “neprijateljski nastrojeno”. Sutradan rano ujutru Lončar je haubičkom divizionu 2. pgmbr JNA naredio otvaranje vatre i artiljerijski napad na Lovas kada su ubijena dva hrvatska civila. Nedugo potom, pripadnici dobrovoljačke jedinice Dušan Silni, izvršavajući naređenje prijavljenog, ušli su u Lovas i nasumično pucali i bacali bombe u dvorišta i na kuće. Pojedine civile su ubilii u kući, a neke od njih su izveli iz kuća i ubili na ulici i drugim mestima, što je sve za posledicu imalo uništenje i oštećenje civilnih objekata i smrt 21 civila.

Pred odeljenjem za ratne zločine Višeg suda u Beogradu se vodi ponovljeni postupak protiv 10 niže i srednje rangiranih pripadnika jedinica koje su bile potčinjene brigadi čiji je Lončar bio komandant zbog zločina koji su počinjeni u oktobru i novembru 1991. godine u selu Lovas. Iako postupak protiv pripadnika jedinica potčinjene 2. pgmbr JNA brigadi traje devet godina, do sada nije podignuta optužnica protiv Dušana Lončara iako se u spisima predmeta nalazi njegova naredba za napad na “neprijateljski nastrojeno civilno stanovništvo”, kao i nalaz veštaka vojne struke da je Lončarevo naređenje suprotno članu 13 Drugog dopunskog protokola uz Ženevske konvencije. Takođe, prilikom objave prve prvostepene presude u predmetu Lovas, predsednica veća je navela “što se tiče napada na Lovas, načina na koji je on izveden i svega što se dešavalo u toku istog, po nalaženju ovog veća, najveću odgovornost snosi komanda 2. brigade.”

Za 12 godina rada Tužilaštva za ratne zločine, nije procesuirana ni jedna visoko rangirana osoba za zločine počinjene tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji. Nacionalnom strategijom za procesuiranje ratnih zločina predviđeno je da bi “predmeti protiv osumnjičenih visokog ranga, de jure ili de facto, trebalo da imaju prioritet u radu tužioca” u periodu 2016-2020 godine.