Vijesti: Prelević: Država mora da stane iza projekta

Izvor: Vijesti

DANAS KONSULTACIJE O OSNIVANJU REGIONALNE ORGANIZACIJE ZA OTKRIVANJE ČINJENICA O RATNIM ZLOČINIMA

 Koalicija za osnivanje Regionalne komisije za utvrđivanje činjenica o ratnim zločinima i drugim teškim kršenjima ljudskih prava na teritoriji bivše Jugoslavije (REKOM), u saradnji sa nevladinom organizacijom Akcija za ljudska prava, održaće danas konsultacije o osnivanju Regionalne komisije koja će tragati za istinom o ratnim zločima počinjenim tokom ratnih sukoba.

Urednica programa Akcije za ljudska prava Tea Gorjanc- Prelević kazala je za “Vijesti” da je inicijativa za formiranje Komisije potekla u maju 2006. godine, kada su partnerske organizacije za tranzicionu pravdu, Fond za humanitarno pravo iz Beograda, “Documenta” iz Zagreba i Istraživačko dokumentacioni centar Sarajevo, započele konsultacije sa različitim grupama predstavnika civilnog društva u Hrvatskoj, BiH, Srbiji, na Kosovu i u Crnoj Gori. Konsultacije su obavljenje i sa udruženjima žrtava, veterana, nevladinim organizacijama za ljudska prava, novinarima, umjetnicima u regionu, o načinima utvrđivanja i iznošenja činjenica o ratnim zločinima u bivšoj Jugoslaviji.
– Na konsultacijama, koje će se danas održati u Podgorici, Nataša Kandić, direktorka Fonda za humanitarno pravo, predstaviće dosadašnji tok konsultacija i razvoj ideje o osnivanju REKOM-a. Predstavićemo ukratko i iskustva do sada osnovanih komisija za istinu u svijetu i preporuke “Amnesti internešenela” i drugih istraživača na ovu temu o tome kako bi uspješna komisija trebalo da izgleda. Očekujemo raspravu o razlozima zbog kojih nam je ovakva Regionalna komisija potrebna, šta bi sve od nje moglo da se očekuje, kako bi ona trebalo da izgleda i kakve su šanse da ona bude osnovana u bliskoj budućnosti – kazala je Prelević.
Ona je pojasnila da REKOM moraju da formiraju vlade ili skupštine država u regionu koje su nastale na tlu bivše Jugoslavije, jer da bi Komisija imala bilo kakve šanse za uspjeh, mora da ima odgovarajuća autoritativna ovlašćenja koja jedino može da joj prenese državna vlast.
– Zbog toga je cilj Regionalne koalicije nevladinih organizacija i pojedinaca, koja će i zvanično biti osnovana iduće nedjelje na regionalnom forumu u Prištini, da u toku sljedeće godine formuliše preporuke o osnivanju Komisije, da za njih obezbijede podršku od najmanje milion građana država nastalih na tlu bivše Jugoslavije i predaju ih vladama sa zahtjevom da takvu komisiju i osnuju. Dovoljno je da pojedinci umru, pa da krivični sud za njihov zločin prestane da se interesuje. Takođe, suđenja nisu nikakva garancija da će se pronaći 17.000 nestalih na tlu bivše Jugoslavije, dok su komisije za istinu u svijetu imale uspjeha upravo na tom planu – ocijenila je Prelević.
U inicijativi za osnivanje REKOM navodi se da je u oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji, u periodu od 1991. do 1995. i 1998. do 2000. godine stradalo najmanje 120.000 ljudi, a još se ne zna sudbina 17.158 nestalih osoba.

Očekuju podršku Evropske unije

– Posebnu podršku ovoj inicijativi očekujemo od Evropske unije, jer smo ubijeđeni da zajedničko utvrđivanje, saznanje i prihvatanje činjenica o izvršenim zločinima može doprinjeti tome da se zločini na ovom prostoru ne ponove, odnosno, da bi jedino osnivanje ovakve komisije moglo da obezbijedi ozbiljnu garanciju Evropskoj uniji da u svoje članstvo neće primiti samo pritajene učesnike nekog sljedećeg balkanskog rata, koji će ponovo ugroziti opstanak i same Unije – kazala je Prelević.