Vrhovni sud Republike Hrvatske pokazao više razumevanja za odgovorne oficire nego za žrtve ratnih zločina

Vrhovni sud Hrvatske je 11.3.2010. godine pravosnažnom presudom potvrdio oslobađajuću presudu optuženom Rahimu Ademiju a optuženom Mirku Norcu smanjio zatvorsku kaznu za zločine nad srpskim civilima i ratnim zarobljenicima u Medačkom džepu, čime je ponovo uznemirio porodice žrtava i uverio ih da sud ima više sosećanja prema odgovornima za ratne zločine nego prema žrtvama ratnih zločina. Iz ugla organizacije za ljudska prva, teško je prihvatiti činjenicu da Vrhovni sud Republike Hrvatske poklanja veću brigu za psihu osuđenog Norca nego za patnje porodica žrtava. U tom smislu, obrazloženje u presudi „da je visoka izloženost ratnom delovanju u legitimnom cilju odbrane od agresorskog rata, dovela do posledica po psihu i moć rasuđivanja Norcu“, ima političke implikacije, kojih svaki sud mora da se kloni.

Vrhovni sud Hrvatske nije otklonio propust Županijskog suda u Zagrebu i utvrdio kako optuženi Rahim Ademi, koji je izdao sve relevantne naredbe za akciju Džep 93 uključujući i naredbu za napad, te aktivno učestvovao u pripremama akcije i povlačenju hrvatske vojske, nije bio deo komandne strukture. Ovaj sud je prihvatio prvostepunu presudu, kojom se utvrđuje da su u Medačkom džepu u septembru 1993. godine počinjeni ratni zločini nad srpskim civilima i ratnim zarobljenicima, ali je kao i Županijski sud u Zagrebu zanemario činjenicu o težini krivičnog dela i odgovornosti optuženih, što je rezultiralo oslobađanjem optuženog Ademija.

Reč je o krivičnom predmetu, koji je hrvatskom pravosuđu ustupljen od strane Međunarodnog krivičnog tribunala za bivšu Jugoslaviju. Županijski sud u Zagrebu je 30.5.2008. godine javno objavio prvostepenu presudu, kojom je optuženog Rahima Ademija u potpunosti oslobodio od optužbi, dok je optuženog Mirka Norca oslobodio od optužbe da je naredio napad bez izbora cilja u kojem su stradali civili i njihova imovina. Međutim, optuženi Norac je osuđen po ostale dve tačke optužnice, za nesprečavanje i time podržavanje i ohrabrivanje ubistava civila i pljačku imovine, te ubijanje i mučenje ratnih zarobljenika, na po pet godina zatvora pa mu je sud te dve kazne spojio u jedinstvenu kaznu zatvora od sedam godina.

Tužilaštvo nije uspelo da dokaže da su optuženi Ademi i Norac imali komandu nad specijalnom policijom u čijoj zoni odgovornosti je ubijen veći broj srpskih civila. Naime, tužilaštvo je podiglo neposrednu optužnicu i u njoj insistiralo kako je akcija Džep 93 bila legitimna vojna operacija i zbog toga ublažilo radnju izvršenja, optužujući Ademija i Norca, ne više kao naredbodavce, već za propuštanje dužnog činjenja, odnosno za nesprečavanja zločina. Tužilaštvo nije ispoljilo interesovanje za otkrivanje i kažnjavanje ostalih komandanata i neposrednih izvršilaca zločina u Medačkom Džepu, iako je sadržina dokaznog postupka ukazala na izvesna lica, odnosno pripadnike pojedinih vojnih formacija. Dodatna istraga bi ukazala ko su drugi odgovorni komandanti i direktni počinioci zločina kao što su namerno paljenje i miniranje kuća, ubijanje staraca, sakrivanje i spaljivanje oskrnavljenih leševa, te gađanja noževima živog, za drvo obešenog zarobljenog srpskog vojnika.