Šestog maja (Srpska pravoslavna crkva po julijanskom kalendaru slavi Đurđevdan) navršiće se 23 godine od kada je u Hrtkovcima na zboru građana u prisustvu samozvanog vojvode dr Vojislava Šešelja, predsednika Srpske radikalne stranke «ozvaničeno» proterivanje građana nesrpske nacionalnosti iz višenacionalne Vojvodine.
Slučaj “Panda”, nerazjašnjeno ubistvo šestorice srpskih mladića u pećkom kafiću Panda 1998. godine, u vreme kada su bezbednjaci iz raznih specijalnih jedinica MUP-a Srbije i vojske harali Kosovom, stigao je najzad pred sud u Beogradu, ali potpuno apsurdno, na optuženičku klupu nisu seli optuženi za ubistvo, već jedan sarajevski advokat.
U petak 24. aprila 2015. godine Fond za humanitarno pravo (FHP) održao je konferenciju Udžbenici istorije u post-konfliktnim društvima: Obrazovanje za pomirenje? Namera FHP-a je bila da doprinese debati o ulozi obrazovanja u suočavanju sa prošlošću i prevazilaženju njenog teškog nasleđa, te problematizovanju pitanja sadržaja udžbenika iz istorije o ratovima i ratnim zločinima počinjenim na teritoriji bivše Jugoslavije tokom 1990-ih. Na konferenciji su učestvovali stručnjaci i stručnjakinje iz oblasti istorije, politikologije, prava, sociologije i filozofije, od kojih su mnogi do sada dali svoj doprinos analizi sadržaja udžbenika istorije. Učesnici su pozvani da ponude odgovore na pitanja kako istoriografija danas vrednuje sudski utvrđene činjenice o ratnim zločinima, zbog čega se u većini udžbenika ove činjenice ignorišu, koji su to relevantni istorijski izvori o ratovima 1990-ih i koja je uloga obimne i dostupne građe o ratnim zločinima, prikupljene od strane MKSJ-a, u kreiranju zajedničkog istorijskog pamćenja svih društava bivše Jugoslavije.
Fond za humanitarno pravo (FHP) poslao je danas Ministarstvu pravde Republike Srbije komentare na treću verziju Akcionog plana za Poglavlje 23 – Pravosuđe i osnovna prava. Komentari FHP-a odnose se na unapređivanje mera iz Akcionog plana, radi stvaranja uslova za sveobuhvatnije procesuiranje ratnih zločina i zaštitu prava žrtava.
Povodom obeležavanja nacionalnog dana nestalih, Fond za humanitarno pravo Kosovo (FHP Kosovo) zahteva od Vlade Kosova veće angažovanje u rasvetljavanju njihove sudbine, a takođe traži od nadležnih institucija da učine više na adresiranju krivične odgovornosti.
Udžbenici istorije, historije ili povijesti u Srbiji, Hrvatskoj i BiH više su sredstva političke borbe nego nastavne alatke uz koje bi učenici mogli da doista shvate događaje iz prošlosti. To je, između ostalog, jedan od problema na koje su u petak ukazali istoriografi iz ovih zemalja na beogradskoj koferenciji o stanju istorijskih udžbenika. Odnos prema ratovim iz devedesetih možda je i najveća tačka razdora – svaka od tri strane predstavlja sebe kao neupitnu žrtvu, bez kritičkog sagledavanja sopstvenih grešaka, upozorili su stručnjaci na panelu koji je organizovao Fond za humanitarno pravo.
U gotovo
nas svim udžbenicima istorije u Srbiji primetni su distanciran manir i šturo prikazivanje događaja tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji. Ta oskudnost podataka posebno je uočljiva kada se uporedi s načinom na koji su obrađene druge tematske jedinice. Dok je period političke krize koja je prethodila raspadu Jugoslavije obrađen detaljno, u pojedinim udžbenicima o temi ratova i zločina koji su počinjeni u njima, kao i o posledicama koje su ostavili, posvećeno je svega nekoliko rečenica – navodi se u analizi udžbenika istorije u Srbiji o ratovima u bivšoj Jugoslaviji, koju je uradio Fond za humanitarno pravo (FHP).
Fond za humanitarno pravo (FHP) predstavio je 23. aprila 2015. godine Model Strategije za procesuiranje ratnih zločina izvršenih tokom i u vezi sa oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji (Model Strategije).
Cilj Modela Strategije za procesuiranje ratnih zločina izvršenih tokom i u vezi sa oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji (Model Strategije) je da podstakne nadležne institucije da usvoje zvaničnu državnu strategiju za procesuiranje ratnih zločina počinjenih u sukobima tokom 1990-ih godina na teritoriji bivše Jugoslavije, kao i da obezbedi sveoubuhvatan, informativan i objektivan prilog izradi te Strategije.
Objavljen je deveti broj biltena kroz PRISTUPANJE ka PRAVDI!
Deveti broj biltena prenosi razgovor sa izvestiocem Evropskog parlamenta za Srbiju Dejvidom Mekalisterom o neophodnosti rešavanja nasleđa oružanih sukoba za državu koja teži da postane članica EU, i dosadašnjim naporima da se u Srbiji uspostave i primene mehanizmi tranzicione pravde.
Istraživačica na Univerzitetu u Magdeburgu Katarina Ristić analizira posledice politike uslovljavanja Srbije da sarađuje sa Haškim tribunalom, koju je godinama primenjivala EU, i njen doprinos iskrenom prihvatanju i priznanju odgovornosti za zločine počinjene tokom oružanih sukoba u bivšoj Jugoslaviji.
Rubrika Novosti donosi pregled dešavanja u oblasti tranzicione pravde i evropskih integracija Srbije u periodu od januara do aprila 2015. godine.
Vaše mišljenje i komentare na bilten i/ili teme možete poslati emailom na towardsJUSTICE@hlc-rdc.org ili se uključiti u diskusiju na Twitteru uz korišćenje #towardsJUSTICE.
Svoj primerak biltena preuzmite ovde.