Svedočenja članova porodica žrtava Oluje*

Marija Večerina je rodom iz Zatona u Obrovcu, a do Oluje je živela u selu Muškovce sa suprugom i troje dece. 05.avgusta 1995. godine,  na automobil u kome se nalazila sa članovima svoje porodice i komšijama, pucali su pripadnici hrvatske vojske, koji su ih zarobili. Tom prilikom su joj ranjeni kćerka Branka i sin Stevo (1974). Stevo je odveden sutradan iz podruma u kome su bili zarobljeni, zajedno sa još četiri mlađa muškarca i od tada nije viđen.

Stevino telo je pronađeno 2003. godine na Kninskom groblju.

Marija Večerina je svedočila na III Regionalnom forumu za tranzicionu pravdu, održanom u Beogradu u februaru 2008. godine.

Otvoreno pismo povodom obilježavanja godišnjice VRO “Oluja”

OTVORENO PISMO PREDSJEDNICI REPUBLIKE, PREDSJEDNIKU SABORA I
PREDSJEDNIKU VLADE POVODOM OBILJEŽAVANJA GODIŠNJICE VRO ‘OLUJA’

Poštovana predsjednice Republike,
poštovani predsjedniče Sabora,
poštovani predsjedniče Vlade,

u vojno-redarstvenoj operaciji ‘Oluja’, čiju godišnjicu danas i sutra obilježavamo, ubijene su stotine civila, protjerano do 200.000 naših sugrađana od kojih se velik broj nikada nije vratio, a još su tisuće njih ostale bez imovine. Iako u našem društvu prevladava aktivno poricanje, umanjivanje i manipulacija o ovim pitanjima, treba znati kako nijedno društvo koje teži biti otvorenim i demokratskim ne može pobjeći od činjenica.

Haški svedoci o događajima tokom operacije Oluja

Među svedocima koji su ispitani tokom suđenja u predmetu Gotovina i drugi „Operacija Oluja“ bili su i Peter Galbraith, ambasador Sjedinjenih Američkih Država u Hrvatskoj u periodu 1993-1998, general
Alain Forand, nekadašnji komandant snaga UN u Sektoru Jug,
Žarko Puhovski, bivši predsednik Hrvatskog helsinškog odbora,
Alun Roberts, nekadašnji oficir UN za medije u Sektoru Jug, i
Elisabeth Rehn, specijalna izvestiteljka UN Komisije za ljudska prava na teritoriji bivše Jugoslavije. Ovaj petnaestominutni video snimak sadrži delove njihovih svedočenja, u kojima iznose svoja saznanja o događajima i kršenjima ljudskih prava tokom i nakon operacije Oluja.

Povodom 20 godina od „Oluje“: Žrtve da postanu briga društva i institucija Srbije i Hrvatske

U utorak, 4. avgusta 2015. godine, navršava se 20 godina od hrvatske vojno-policijske akcije “Oluja” u toku koje su hrvatske vojne snage počinile ozbiljne i rasprostranjene zločine protiv Srba koji su živeli na području tzv. Republike Srpske Krajine. Ni nakon 20 godina od počinjenih zločina, pravda za žrtve ovih zločina još uvek nije dostignuta, za šta odgovornost snose i institucije Hrvatske i institucije Srbije. Obe države imaju pravnu i moralnu obavezu da u narednom periodu promene odnos prema nasleđu zločina počinjenih tokom “Oluje”, kao i da svojim konkretnim delima pokažu da briga o žrtvama i procesuiranje odgovornih za ratne zločine predstavlja stub budućeg pomirenja.

Dvadeseta godišnjica od operacije Oluja

Približava se dvadeseta godišnjica od kada je sa uspehom sprovedena operacija Oluja – za jedne je to najtužniji period u istoriji Srba, za druge pobeda bez premca u istoriji Hrvata – pa ne bi bilo zgoreg podsetiti se nekih činjenica. Dok ne bude kasno.

Naša generacija nije sposobna za suočavanje sa prošlošću

Nisam sigurna, a želela bih da verujem, da je premijer svestan da pomirenje i suočavanje sa prošlošću nije samo odlazak u Srebrenicu, nego proces koji treba da traje 365 dana u godini

Zločin u Trnju na sudu: Svedok govori za RSE

Na odloženom ročištu, po prvi put je trebalo da svedoče žrtve i svedoci zločina, počinjenog drugog dana NATO bombardovanja u kosovskom selu u opštini Suva Reka.

Sud će njihove iskaze, koje je sudija, uz izvinjenje svedocima zbog odlaganja nazvala „izuzetno važnim za kažnjavanje počinalaca“, čuti 25. septembra, za kada je zakazan nastavak.

Svedočenje žrtava na suđenju za zločin u Trnju

U četvrtak, 23. jula 2015. godine se u 9:30h, u sudnici 4 Specijalnog suda, nastavlja suđenje oficirima i podoficirima Vojske Srbije Rajku Kozlini i Pavlu Gavriloviću za zločin protiv civila u selu Trnje, počinjen u martu 1999. godine. Na glavnom pretresu će po prvi put svedočiti žrtve i očevici zločina.

Tužilaštvo za ratne zločine (TRZ) podiglo je optužnicu protiv aktivnih oficira i podoficira Vojske Srbije Pavla Gavrilovića i Rajka Kozline za ratni zločin protiv civilnog stanovništva. Optužnicom im je stavljeno na teret da su, kao nekadašnji pripadnici 549. motorizovane brigade Vojske Jugoslavije (549. mtbr VJ), zajedno sa drugim pripadnicima Pozadinskog bataljona, 25. marta 1999. godine ubili najmanje 27 civila, stanovnika sela Trnje kod Suve Reke na Kosovu – starije muškarce, žene i decu, među kojima i dečaka starog četiri godine.

Prema optužnici, Pavle Gavrilović je izdao naređenje da u selu „ne sme biti preživelih“, a Rajko Kozlina je jednom starcu pucao u glavu kako bi drugim vojnicima pokazao kako da ubijaju civile. O ulozi i odgovornosti Gavrilovića i Kozline za počinjene zločine su još pre 13 godina svedočila, pod merama zaštite, dvojica bivših pripadnika 549. mtbr VJ, u predmetu protiv Slobodana Miloševića (K-41 i K-32) i 2007. godine u predmetu protiv Milana Milutinovića i drugih (K-82 i K-54).

U trenutku podizanja optužnice, Gavrilović i Kozlina su bili u aktivnoj službi u Vojsci Srbije i prema informacijama kojima raspolaže FHP, oni do danas nisu udaljeni sa dužnosti, uprkos optužnici i apelu FHP-a da se to učini. Prema članu 77 Zakona o Vojsci Srbije, vojno lice može biti udaljeno sa dužnosti ako je krivično delo za koje je optuženo “takve prirode da bi bilo štetno po interes službe da takvo lice i dalje ostane na dužnosti”.

Sudsko veće u ovom predmetu je 27. marta 2014. godine donelo odluku da oštećene u predmetu Trnje ne mogu zastupati njihovi izabrani punomoćnici – advokati sa Kosova, suprotno dosadašnjoj praksi Odeljenja za ratne zločine.

FHP je u maju 2008. godine podneo krivičnu prijavu protiv 11 pripadnika 549. mtbr VJ zbog sumnje da su počinili zločin u Trnju.

U martu 2013. godine, FHP je objavio dosije o delovanju 549. mtbr VJ, u kojem je opisano učešće pripadnika ove jedinice u zločinu u Trnju, između ostalog i Gavrilovića i Kozline.

Vukčević: Zatvoreni ventili za curenje informacija

Tužilac za ratne zločine Vladimir Vukčević izjavio je danas da su u slučaju ubistva braće Bitići napravljeni pomaci, jer sada na njemu radi kvalitetnija tužilačka i sudska ekipa, a iz istrage su, kako tvrdi, isključeni ljudi za koje se sumnja da su potencijalnim osumnjičenima prenosili informacije.

“Mislim da smo zatvorili sve te ventile prema spolja. Ja sam insistirao na promenama, jer su, po našim informacijama, u timu bili ljudi koji su dostavljali informacije ljudima koji su nam bili operativno interesantni”, rekao je Vukčević za Tanjug.

Tužilac je pozdravio odluku premijera Srbije Aleksandra Vučića da se odustane od formiranja nezavisne komisije za utvrđivanje istine o ubistvu braće Ilije, Agrona i Mehmeda Bitići, inače američkih državljana veoma, jer, ističe, istragom tog slučaja treba da se bave profesionalci, odnosno državni organi.

“Sada sam ja na čelu tima. Niko nije smenjen. Nije smenjen ni zamenik tužioca Dragoljub Stanković, već je pridodat još jedan zamenik, kako bi se pojačao rad na predmetu”, rekao je Vukčević.

Prema njegovim rečima, važna je i promena u sastavu policijskog tima, jer su, kako je objasnio, određeni policajci prenosili informacije eventualno osumnjičenima.

Ipak, ukazuje tužilac, opstrukcije u istrazi i dalje ima.

“Mafijaški princip omerte kod nas je pojačan deset puta, jer ova naša omerta je, na žalost, veoma jaka među bivšim policajcima. Svi su na određeni način, zbog zla koje nas je zadesilo, toliko povezani da jedan drugog drže u šaci i veoma je teško probiti se do nekoga ko će da otkrije sve. Ali, nadam se da ćemo uspeti, jer mislim da smo napravili neke strateške prodore”, rekao je Vukčević.

On takođe ističe da predstavnici izvršne vlasti ne bi smeli, kao što se događa, da komentarišu pomake u predmetu, jer, kaže, objavljivanje bilo kog podatka iz sadašnje faze postupka utiče na tok istrage.

Direktorka Fonda za humanitarno pravo Sandra Orlović smatra, međutim, da interne rokade u Tužilaštvu za ratne zločine, koje Vukčević smatra značajnim promanama, neće istragu ovog predmeta približiti kraju.

Po samom ustrojstvu svakog tužilaštva u Srbiji, ističe ona, glavni tužilac nadređen je svom zameniku, i tu postoji stroga hijerarhija, te ne vidi da će ta promena dovesti do nekog suštinskog pomaka.

“Istraga u predmetu braće Bitići ne može napredovati ukoliko Tužilaštvo ne dođe do svedoka, odnosno policajaca koji su u to vreme bili u centru u Petrovom selu, i koji su voljni i spremni da svedoče o tome šta se dešavalo tada. I sigurno je da postoje brojni svedoci tog događaja”, uverena je Orlović.

Kako je istakla, ključ napretka je politička volja, a u prilog tome je navela da su se u postupku protiv dvojice policajaca optuženih za pomaganje u ubistvu braće Bitići, pojedini svedoci iz redova policije ranije otvoreno žalili da je na njih vršen pritisak.

Fatos Bitići, brat Ilija, Agrona i Mehmeda, smatra ispravnom odluku da se ovaj slučaj ne poveri nekakvoj komisiji i takođe ukazuje na značaj svedoka.

“Ubistvo moje braće mogu da reše isključivo državni organi, a ne nezavisne komisije… Da bi ovaj slučaj napredovao, potrebni su svedoci…Priča o komisiji je samo skrenula pažnju svima sa ove činjenice”, rekao je Bitići za “Danas”.

Njegova braća ubijena su u julu 1999, na policijskom poligonu u Petrovom selu, neposredno nakon završetka ratnih operacija na Kosovu.

Oni su se borili u sastavu “Atlantske brigade” OVK, a bili su američki državljani, rođeni u Čikagu.

Pri ulasku u tadašnju Saveznu Republiku Jugoslaviju, na teritoriju Kosova ušli su iz Albanije, bez evidencije kod državnih organa.

Tela Agrona (23), Mehmeta (21) i Ilije Bitići (25) nađena su 2001. u masovnoj grobnici u Petrovom selu kod Kladova sa još 67 muškaraca i sedam žena.

Fatos Bitići čvrsto veruje da će se istina o ubistvu njegove braće utvrditi.

Kapitulacija države pred zločinom

Dana 9. jula 2015. godine navršilo se 16 godina od ubistva braće Mehmeta (21), Agrona (23) i Yllija (25) Bytyqija od strane pripadnika Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije (MUP). Dužina istražnog postupka i neuspeh institucija u kažnjavanju ovog zločina pokazuju nemoć organa krivičnog gonjenja da procesuiraju politički osetljive predmete.