Slučaj ‘Štrpci’: Dvadeset i sedam godina čekanja na status civilnih žrtava rata

Na 27. godišnjicu zločina u Štrpcima, kada su pripadnici formacije “Osvetnici” i Višegradske brigade Vojske Republike Srpske (VRS), na železničkoj stanici u Štrpcima (BiH), iz voza koji je saobraćao na relaciji Beograd–Bar izveli i ubili 20 putnika, civila nesrpske nacionalnosti, poslanici Skupštine Srbije raspravljaju o zakonu koji uređuje status civilnih žrtava rata.

Ali ni ovaj novi zakon, kao ni važeći iz 1996. godine, porodicama stradalih u Štrpcima, mestu u BiH na granici sa Srbijom, neće omogućiti status članova porodica civilnih žrtava.

Predlog Zakona o pravima boraca, vojnih invalida, civilnih invalida rata i članova njihovih porodica predviđa da je civilna žrtva rata državljanin Republike Srbije koji je kao civilno lice izgubio život od strane neprijatelja ili od zaostalog ratnog materijala za vreme rata ili u toku izvođenja ratnih operacija na teritoriji Republike Srbije.

Status članova porodica civilnih žrtava, koji bi im omogućio mesečna novčana primanja i socijalnu podršku, članovi porodica stradalih u Štrpcima ne mogu da ostvare jer njihovi najbliži nisu stradali u Srbiji već u BIH.

Apel Ženskoj parlamentarnoj mreži

Apel Ženskoj parlamentarnoj mreži – Glasajte protiv Predloga zakona o pravima boraca, vojnih invalida, civilnih invalida rata i članova njihovih porodica koji žrtvama ratnog silovanja ne daje status civilnih žrtava rata!

Beograd, 28.02.2019. – Autonomni ženski centar, Žene u crnom i Fond za humanitarno pravo apeluju na narodne poslanice, članice Ženske parlamentarne mreže, da glasaju protiv Predloga zakona o pravima boraca, vojnih invalida, civilnih invalida rata i članova njihovih porodica zbog toga što predloženi zakon ne prepoznaje osobe koje su preživele seksualno nasilje u oružanim sukobima kao civilne žrtve rata.

Predlaganjem ovog zakona, u koji nije uvršten ni jedan predlog organizacija civilnog društva koje se bave položajem i prepoznavanjem civilnih žrtava rata, i to posebno žena žrtava ratnog silovanja, Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja nastavlja sa ranije ustanovljenom praksom predlaganja zakona kojima se diskriminišu žene, deca i ostale ranjive kategorije stanovništva.

PAMTIMO: Štrpci 1993-2020.

U četvrtak, 27. februara 2020. godine, navršava se 27 godina od zločina u Štrpcima, kada su pripadnici Vojske Republike Srpske (VRS), na železničkoj stanici u Štrpcima (BiH), iz voza koji je saobraćao na relaciji Beograd–Bar izveli i ubili 20 putnika, civila nesrpske nacionalnosti. Fond za humanitarno pravo (FHP), Žene u crnom, Sandžački odbor za zaštitu ljudskih prava i sloboda i Inicijativa mladih za ljudska prava podsećaju da porodice žrtava 27 godina čekaju na sudsku pravdu u Srbiji, kao i na status porodica civilnih žrtava rata. Prošlo je 27 godina u čekanju priznanja, odgovornog odnosa i memorijalizacije žrtava od strane institucija Srbije.

Žrtve ovog zločina su: Esad Kapetanović, Ilijaz Ličin, Fehim Bakija, Šećo Softić, Rifat Husović, Halil Zupčević, Senad Đečević, Jusuf Rastoder, Ismet Babačić, Tomo Buzov, Adem Alomerović, Muhedin Hanić, Safet Preljević, Džafer Topuzović, Rasim Ćorić, Fikret Memović, Fevzija Zeković, Nijazim Kajević, Zvjezdan Zuličić i jedno nepoznato lice. Žrtve su bile iz Srbije i Crne Gore, iz Beograda, Prijepolja, Bijelog Polja i Podgorice. Najstarija žrtva imala je 59, a najmlađa 16 godina.

Most: Može li se Vučić rušiti slavljenjem Karadžića i Mladića?

Tema najnovijeg Mosta Radija Slobodna Evropa bila je odnos srpske opozicije prema ratnoj prošlosti Srbije i zločinima počinjenim u ratu devedesetih godina. Sagovornici su bili Nataša Kandić, osnivačica Fonda za humanitarno pravo iz Beograda, i Balša Božović, poslanik opozicione Demokratske stranke u Skupštini Srbije. Bilo je reči o tome zašto je osuđeni ratni zločinac Vojislav Šešelj promovisao svoju knjigu u kojoj negira zločin u Srebrenici u beogradskoj opštini gde je na vlasti opozicija, da li je to crna mrlja na obrazu srpske opozicije, kako Boško Obradović, lider Dveri, političke stranke koja je članica opozicionog Saveza za Srbiju, veliča Mladića i Karadžića, zašto rukovodstvo Demokratske stranke ćutke prelazi preko njegovih stavova, kako se danas srpska opozicija odnosi prema Deklaraciji o Srebrenici koja je usvojena 2010. godine kada su sadašnji opozicionari bili na vlasti, da li im danas smeta što se u toj deklaraciji indirektno priznaje genocid, kao i o tome da li bi se opozicija, kada bi došla na vlast, na isti način ponašala prema ratnim zločinima kao što se ponaša sadašnja vlast u Srbiji.

Omer Karabeg: Nedavno je u svečanoj sali beogradske opštine Stari Grad, u kojoj je na vlasti opozicija, osuđeni ratni zločinac Vojislav Šešelj promovisao svoju knjigu u kojoj negira genocid u Srebrenici. Da li vam je bilo čudno što se od tolikih opština u kojima je na vlasti Srpska napredna stanka, koja je vrlo blagonaklona prema Šešelju, njegova knjiga o Srebrenici promoviše baš u jednoj od retkih opozicionih opština u Srbiji?

Ministarstvo unutrašnjih poslova da zabrani negiranje genocida u sali Skupštine GO Novi Beograd

Inicijativa mladih za ljudska prava, Fond za humanitarno pravo, Žene u crnom i forumZFD Zapadni Balkan obaveštavaju ovom prilikom javnost, ali pre svega MUP Srbije, da je nova promocija knjige osuđenog ratnog zločinca Vojislava Šešelja, u organizaciji Srpske radikalne stranke (SRS), “Nije bilo genocida u Srebrenici” najavljena za večeras, 20. februara u sali Skupštine GO Novi Beograd sa početkom u 18h.

Imajući u vidu činjenicu da Zakon o javnom okupljanju izričito propisuje da okupljanje nije dozvoljeno kada su ciljevi okupljanja usmereni na kršenje ljudskih i manjinskih sloboda i prava drugih, odnosno na izazivanje ili podsticanje rasne, nacionalne, verske ili druge neravnopravnosti, mržnje i netrpeljivosti, kao i kada nastupi opasnost od nasilja, uništavanja imovine ili drugih oblika narušavanja javnog reda, zahtevamo da policija zabrani najavljeni skup u sali Skupštine GO Novi Beograd. Okolnost da SRS, kao organizator, nema obavezu da prijavi skup koji se održava u zatvorenom prostoru ne abolira policiju da postupa u skladu sa svojim zakonskim obavezama i onemogući skup koji za cilj ima raspirivanje mržnje i netrpeljivosti.

Nataša Kandić: Ozbiljni nagoveštaji mogućeg oružanog sukoba

Izjava ministra spoljnih poslova Srbije „…kada ti sruše neki trgovinski centar, da ispadne da smo bili u pravu“ je u cilju podrške liderima Republike Srpske da je trenutak za razgraničenje sa Federacijom Bosne i Hercegovine.

Nataša Kandić: Zakon ne funkcioniše kada je u pitanju Šešelj

Kao nekadašnji bliski saradnik današnjeg predsednika Srbije, Vojislav Šešelj je zaštićena politička figura i servira nam ga se kao eksperta za ratne zločine. Problem je što mnogi iz institucija koje bi trebale nešto poduzeti u vezi Šešeljevih tvrdnji i sami javno daju izjave da se genocid u Srebrenici nije dogodio.

Žene silovane, muškarci seksualno mučeni

Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ), poznatiji kao Haški tribunal, pokrenuo je od samog osnivanja opsežne istrage i krivično gonio optužene za seksualno nasilje počinjeno u Bosni i Hercegovini (BiH) kojim su se bavile brojne optužnice od 1995. godine.

Studenti Akademije za međunarodno humanitarno pravo i ljudska prava iz Ženeve posetili FHP

Studenti master programa Akademije za međunarodno humanitarno pravo i ljudska prava iz Ženeve posetili su 12. februara 2020. godine Fond za humanitarno pravo (FHP), u okviru svoje studijske posete Srbiji.

Kontekst: Zašto se toleriše nasilje?

Dokle sežu prava na slobodu izražavanja i okupljanja u zemljama regije? Zašto građani sve rjeđe iskazuju stavove u javnosti? U kojoj mjeri smo slobodno društvo i koliko država štiti prava onih koji misle drugačije?

O ovim temama za Kontekst govore: u Beogradu Nataša Kandić, osnivačica Fonda za humanitarno pravo, Duško Radosavljević, politolog i profesor na Fakultetu za pravne i poslovne studije “Dr. Lazar Vrkatić” u Novom Sadu, i u Zagrebu Enes Kulenović, vanredni profesor na Fakultetu političkih znanosti.