Digitalna arhivska kolekcija – „Zločini u Foči 1992. godine“

Fond za humanitarno pravo (FHP) predstavlja prvu digitalnu arhivsku kolekciju „Zločini u Foči 1992. godine“.

Digitalna kolekcija sadrži presude, video-zapise, dokazne predmete i druge materijale prikupljene iz sudskih baza podataka i arhive FHP-a. Cilj kolekcije je da na što potpuniji način predstavi i dokumentuje ratne zločine nad bošnjačkim stanovništvom Foče počinjene na početku rata u Bosni i Hercegovini.

Kada je Foča krajem aprila 1992. godine pala pod kontrolu srpskih snaga, usledila su hapšenja nesrpskih civila i njihovo odvođenje u zatočeničke objekte. Posebna meta napada bile su bošnjačke žene i devojčice, od kojih su mnoge držane u seksualnom ropstvu u nekoliko zatočeničkih objekata, gde su silovane, mučene i na druge načine zlostavljane i ponižavane.

Digitalni narativ Fonda za humanitarno pravo – „10. diverzantski odred“

Povodom 26. godišnjice streljanja zarobljenih Srebreničana na vojnoj ekonomiji Branjevo, Fond za humanitarno pravo (FHP) predstavlja svoj četvrti digitalni narativ „10. diverzantski odred“. Digitalni narativ je nastao na osnovu Dosijea „10. diverzantski odred Glavnog štaba Vojske Republike Srpske“ koji je FHP predstavio javnosti 2011. godine.

Deseti diverzantski odred, jedinica Glavnog štaba Vojske Republike Srpske, učestvovao je u izvršenju genocida u Srebrenici, u julu 1995. godine. Do danas je poznato da su pripadnici 10. diverzantskog odreda učestvovali u dva masovna streljanja Bošnjaka iz Srebrenice u julu 1995. godine – onom na vojnoj ekonomiji Branjevo 16. jula, u kom je streljano oko 1.200 zarobljenih Bošnjaka iz Srebrenice, kao i u streljanju najmanje 39 zarobljenika u selu Bišina 23. jula 1995. godine.

U digitalnom narativu se, pored opisa događaja i izjava preživelih, nalaze i brojni dokumenti koji ukazuju na odgovornost pripadnika 10. diverzantskog odreda za ove događaje, kao i pojedine presude kojima je ta odgovornost potvrđena.

Digitalni narativ je dostupan na sledećem linku.

Online razgovor: Suđenja za ratne zločine u kontekstu pridruživanja Srbije Evropskoj uniji Utorak, 29.06.2021. u 12:00

Fond za humanitarno pravo (FHP) Vas poziva na razgovor „Suđenja za ratne zločine u kontekstu pridruživanja Srbije Evropskoj uniji”, u okviru koga će biti predstavljen „Model strategije za procesuiranje ratnih zločina izvršenih tokom i u vezi sa oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji (Period: 2021-2026)” (Model strategije), kao i analiza postignutih rezultata tokom implementacije Nacionalne strategije za procesuiranje ratnih zločina (2016-2020).

Predlog praktične politike: Dosuđivanje imovinskopravnog zahteva žrtvama seksualnog nasilja u postupcima za ratne zločine pred sudovima u Srbiji

Imovinskopravni zahtev predstavlja zahtev za naknadu štete, povraćaj stvari ili poništaj nekog pravnog posla koji su nastali kao posledica izvršenog krivičnog dela.

U krivičnom postupku, oštećeni može podneti imovinskopravni zahtev počev od faze istrage, pa sve do završetka glavnog pretresa, i o tom zahtevu će odlučiti sud ukoliko to neće dovesti do odugovlačenja postupka.

Iako je dosuđivanje tog zahteva u Zakoniku o krivičnom postupku Republike Srbije predviđeno kao pravilo, sudovi u Srbiji tu zakonsku odredbu tumače kao izuzetak. Naime, od 2003. godine, otkad postoje specijalizovana odeljenja sudova koja su nadležna isključivo za suđenja u predmetima ratnih zločina, nijednoj žrtvi ratnih zločina nikada nije dosuđen imovinskopravni zahtev tokom krivičnog postupka, već su sve upućene da to svoje pravo ostvare u parničnom postupku za naknadu štete.

Konferencija „Put od stigme do pravde – seksualno nasilje u ratu“

U susret Međunarodnom danu eliminacije seksualnog nasilja u oružanim sukobima Fond za humanitarno pravo (FHP) vas poziva na online Konferenciju „Seksualno nasilje u ratu –  put od stigme do pravde“ koja će se održati u utorak 15. juna 2021. godine sa početkom u 11h putem Zoom aplikacije.

Konferencija je organizovana u tri panela na kojima će eksperti, svako u svojoj oblasti, govoriti o značaju reparacija za žrtve seksualnog nasilja; stigmi koja prati ove žrtve;  traumi i iz kog razloga se ženama ne veruje kada svedoče o nasilju koje su preživele; kao i o načinima za prevazilaženje traume i neophodnošću sistemske podrške ovim žrtvama.

Dosije: 43. motorizovana brigada VRS u Prijedoru

U periodu između maja i avgusta 1992. godine, jedinice Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske (VRS), u sadejstvu sa jedinicama Policije Republike Srpske, Teritorijalne odbrane (TO) i različitim dobrovoljačkim grupama, izvršile su napade na veliki broj sela s većinskim bošnjačkim ili hrvatskim stanovništvom u opštini Prijedor.

U dokumentima VRS i Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Republike Srpske, borbena dejstva na području prijedorske opštine označena su kao „operacije čišćenja“ i akcije razbijanja grupa ekstremista. Međutim, u više presuda pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) utvrđeno je da su te operacije zapravo podrazumevale sistematsko ubijanje, zlostavljanje, hapšenje i zatvaranje nesrpskog stanovništva, kao i uništavanje i pljačkanje njihove imovine.

Na području opštine Prijedor stradalo je više od 3.000 civila tokom 1992. godine, a do druge polovine oktobra iste godine iz te opštine se iselilo oko 38.000 stanovnika bošnjačke i hrvatske nacionalnosti.

NAJAVA DOGAĐAJA: Predstavljanje dosijea „43. motorizovana brigada VRS u Prijedoru”

U ponedeljak,  31. maja 2021. godine,  Fond za humanitarno pravo (FHP) predstaviće svoj četrnaesti dosije pod nazivom „43. motorizovana brigada VRS u Prijedoru“.

Dosije pruža uvid u strukturu i delovanje 43. motorizovane brigade (43. mtbr), jedinice Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske (VRS), tokom leta 1992. godine, kada je ta jedinica, u sadejstvu sa jedinicama Policije Republike Srpske, Teritorijalne odbrane i različitim dobrovoljačkim grupama, izvršila napade na veliki broj sela i naselja s većinskim bošnjačkim ili hrvatskim stanovništvom u opštini Prijedor. Ti napadi bili su praćeni sistematskim ubijanjem, zlostavljanjem, hapšenjem, zatvaranjem i iseljavanjem nesrpskog civilnog stanovništva opštine Prijedor, kao i uništavanjem i pljačkanjem njihove imovine.

Na području opštine Prijedor stradalo je više od 3.000 civila tokom 1992. godine, a do druge polovine oktobra iste godine iz te opštine se iselilo oko 38.000 stanovnika bošnjačke i hrvatske nacionalnosti.

Godišnji izveštaj o suđenjima za ratne zločine pred sudovima u Srbiji tokom 2020. godine.

FHP je tokom 2020. godine pratio sva suđenja za ratne zločine vođena na teritoriji Srbije, odnosno ukupno 21 predmet pred odeljenjima za ratne zločine Višeg i Apelacionog suda u Beogradu.

U izveštaju su za sve predmete dati kratki pregledi postupka i osnovni nalazi FHP-a u vezi sa predmetom, a koji su od značaja za javnost. Veliki broj postupaka za ratne zločine obrađenih u ovom izveštaju traje više godina, te su za kompletan uvid u tok postupka i nalaze koji se tiču tih predmeta relevantni i prethodni godišnji izveštaji FHP-a o suđenjima.

Predstavljanje Godišnjeg izveštaja o suđenjima za ratne zločine u Republici Srbiji tokom 2020. godine

Fond za humanitarno pravo (FHP) će u petak, 14. maja 2021. godine u 11:30 časova, putem online aplikacije Zoom predstaviti Godišnji izveštaj osuđenjima za ratne zločine u Republici Srbiji tokom 2020. godine.

Izveštaj obuhvata analizu 21 predmeta koje je FHP-a pratio pred odeljenjima za ratne zločine Višeg i Apelacionog suda u Beogradu. Takođe, izveštaj sadrži i pregled opštih nalaza o suđenjima za ratne zločine tokom 2020. godine, kao i bitnih društveno-političkih događaja koji su od značaja za suđenja za ratne zločine u Srbiji.

Govornici:

• Bekim Blakaj, Fond za humanitarno pravo Kosovo
• Marina Kljaić, punomoćnica oštećenih
• Ivana Žanić, Fond za humanitarno pravo

Događaj možete pratiti putem Zoom platforme na sledećem linku: bit.ly/gi2020z Ili na našoj Facebook stranici: bit.ly/gi2020fb

Simultani prevod na engleski jezik je obezbeđen

Online prikazivanje dokumentarnog filma Tužioci

Žrtve odbačene kao „kolateralna šteta“. Preživeli ućutkani. Zločinci ostali nekažnjeni. Ovo je istorija seksualnog nasilja u sukobu koju tužioci pokušavaju da promene.

Silovanje i pljačka koncepti su stari koliko i sam rat. Svakako, rat sa sobom nosi ideju sakupljanja plena koji su pronašli oni koji pobedonosno stoje na bojnom polju. Ali seksualno nasilje je ratni zločin, a ne kolateralna šteta, i sa njim se mora suočiti. Međutim, rizici i odricanja koji prate težnje da pravni sistem osigura pravdu za sve duboko su ukorenjeni.

Tužioci je dugometražni dokumentarni film koji govori o trojici posvećenih tužilaca koji se bore da silovanje u ratu ne bude nekažnjeno. Snimljen tokom pet godina na tri kontinenta, gledaoce vodi od Demokratske Republike Кongo preko Bosne i Hercegovine do Кolumbije na dug put ka pravdi.

Tridesetominutnu verziju filma možete pogledate besplatno od 26. aprila do 9. maja. Nakon registracije dobićete link i kod koji su potrebni da biste pristupili filmu.

Registracija je dostupna ovde.