31.600 dokumenata nedvosmisleno potvrđuje smrt ili nestanak 13.535 osoba tokom rata na Kosovu

31.600 dokumenata nedvosmisleno potvrđuje smrt ili nestanak 13.535 osoba tokom rata na Kosovu

post_prezentacija_KMBU beogradskom Medija centru danas je održana prezentacija i evaluacija Baze podataka Kosovske knjige pamćenja (KKP). Bazu podataka KKP zajednički su izgradili Fond za humanitarno pravo (FHP) i Fond za humanitarno pravo Kosovo o ljudima koji su izgubili život ili nestali u vezi sa ratom na Kosovu, u periodu od 1. januara 1998. do 31. decembra 2000. godine. Konferenciju je pratio veliki broj medija, nevladinih organizacija, domaćih i međunarodnih institucija i stručnjaka.

Share

Kosovska knjiga pamćenja

FHP istražuje počinjene ratne zločine i povrede ljudskih prava na Kosovu. 

Kosovska knjiga pamćenja predstavlja poimenični popis svih žrtava [u periodu od 1.1.1998. do 31.12.2000.]  zajedno sa utvrđenim okolnostima njihovog stradanja. Realizacija popisa sprečiće političke zloupotrebe i manipulacije brojem žrtava, odlučujuće će pomoći da se društvo suoči sa činjenicama o stradanjima u ovom sukobu, i pomoći će da se u javnosti izgradi kultura sećanja.

Prema procenama nekoliko nezavisnih izvora, tokom oružanih sukoba na Kosovu ubijeno je između 8.000 i 10.000 Albanaca. Broj stradalih Srba, Roma, Bošnjaka i žrtava ostalih nacionalnosti, prema procenama kreće se između 2.000-2.500. Prema podacima Međunarodnog komiteta crvenog krsta (MKCK) od 22. maja 2009. godine još 1.906 lica [pripadnika svih etničkih zajednica] se i dalje vodi kao nestalo.

Istraživanja na Kosovu i u Srbiji provode timovi od po dva istraživača. Oni prikupljaju podatke prvenstveno uzimanjem izjava od svedoka, članova porodica i drugih osoba koje imaju saznanja o stradanju i nestancima žrtava. Pored izjava, istraživači prikupljaju i relevantnu dokumentaciju, kao i fotografije [žrtava, spomenika i dr]. Dokumentaciju analizira pet analitičara, koji na osnovu dobijenih podataka sačinjavaju nove ili dopunjavaju već sastavljene zapise o žrtvama. Zapisi se u nacrtu organizuju najpre hronološki, zatim prema mestu stradanja, i na posletku prema izvorima podataka.

Od 1.9.2007. godine, kada su analitičari počeli da pišu kratke zapise, pa do 31.8.2009. godine, napisano je ukupno 4.874 zapisa koji opisuju sudbinu 8.752 žrtve stradanja, otmica i nestanaka, što predstavlja 63,46% ukupnog broja žrtava evidentiranih u bazi podataka [13.790]. U 951 zapisu opisana je sudbina 3.562 žrtve koje su stradale u masovnim zločinima.

Do sada je opisana sudbina: 7.636 Albanca, 845 Srba, 109 Roma, 64 Bošnjaka, 34 Crnogorca, 22 Aškalije, šest Goranaca, 13 Egipćana, šest Turaka, dva Rusa, jednog Hrvata, dva Mađara, jednog Makedonca, jednog Bugarina, jednog Rusina, dva Slovenca, jednog Jugoslovena, i šest žrtava čija se nacionalnost nije mogla utvrditi.

Prezentacije popisa ubijenih, nestalih i stradalih

Na sledećim linkovima možete pogledati vesti i fotografije sa prezentacija popisa ubijenih, nestalih i stradalih, kao i preuzeti kompletne prezentacije sa podacima u PDF formatu.


Share

Dokumentovanje i pamćenje

Vizija

U regionu podložnom političkim manipulacijama zbivanjima u prošlosti, dokumentacija koju uz velike napore sakuplja FHP, zasnovana na izjavama i ispovestima svedoka i žrtava, usmenoj istoriji, primarnim dokumentima, sudskoj dokumentaciji i ostalim relevantnim i pouzdanim materijalima o ratnim zločinima, značajno doprinosi formiranju istorijskog pamćenja o oružanim sukobima u bivšoj Jugoslaviji. Istraživanje i zaštita dokumenata o ratnim zločinima i povredama ljudskih prava počinjenim tokom oružanih sukoba na teritoriji bivše Jugoslavije jeste prvi značajan korak u pravcu onemogućavanja političkog revizionizma.

Aktivnosti

Programska jedinica Dokumentovanje i pamćenje uključuje istragu, sakupljanje, formiranje i zaštitu dokumentacije o počinjenim ratnim zločinima. Okosnica ove programske jedinice ali i organizacije u celini je Baza podataka o ratnim zločinima. Istragu o ratnim zločinima FHP obavlja uzimanjem izjava od svedoka i žrtava, intervjuisanjem žrtava i svedoka primenom metoda usmene istorije, kao i prikupljanjem dokumenata od MKTJ i sa suđenja za ratne zločine pred nacionalnim sudovima.

Dosadašnji rezultati

7,000 svedoka je dalo izjave FHP
33,000 strana transkripata suđenja pred MKTJ, na B/H/S jezicima, uključujući kompletno suđenje Slobodanu Miloševiću
7,000 registrovanih žrtava – ubijeni i nestali u oružanim sukobima na Kosovu i neposredno posle sukoba
35,000 dokaza i propratnih dokumenata u elektronskoj formi preneto je iz MKTJ u FHP
3,500 dana suđenja pred MKTJ sačuvanih na DVD
6,000 arhiviranih dokumenata
1,500 arhiviranih fotografija
5,512 unosa u bazu podataka

Dodatne izvore predstavljaju medijski arhivi, međunarodne organizacije poput Međunarodne komisije za nestala lica, kao i razne domaće i međunarodne nevladine organizacije za zaštitu ljudskih prava. Rezultat sistematske istrage koju sprovodi FHP biće formiranje sveobuhvatnog zapisa o ubijenim i nestalim državljanima Srbije i Crne Gore u oružanim sukobima u Hrvatskoj, BiH i na Kosovu. FHP ove informacije deli sa svojm regionalnim partnerima – Istraživačko-dokumentacionim centrom iz BiH i centrom Documenta iz Hrvatske – koje rade na formiranju evidencije ubijenih i nestalih građana u njihovim državama i razvijanju kompatibilnih baza podataka. Ovakve baze podataka pružaju mogućnost dobijanja detaljnih izveštaja koji povezuju počinioce, žrtve, mesta na kojima se zločin dogodio i kategorije povreda međunarodnog humanitarnog prava.

FHP arhivira dokumenta koje je sam proizveo, kopije dokumenata dobijenih od MKTJ i domaćih sudova, kao i dokumenta iz drugih izvora. To su izjave svedoka, usmene istorije, fotografije, izveštaji o kršenju ljudskih prava, izveštaji forenzičara o ekshumacijama, video, DVD i audio zapisi.

FHP je jedina organizacija koja pravi transkripte sa suđenja pred MKTJ na B/H/S jezicima. Do sada su sačinjeni transkripti sa suđenja Slobodanu Miloševiću i Mitru Vasiljeviću.

Budućnost

Istraživačka aktivnost: FHP će organizovati istragu o ratnim zločinima po ugledu na kampanju ‘’Lovci na naciste’’, koju više decenija vodi Simon Wiesenthal centar. Istražitelji FHP će biti fokusiarni na otkrivanje osoba za koje ima ozbiljnih indicija da su počinili ili naredili ratni zločin. Na svom portalu na Inetrnetu objavljivaće iskaze svedoka, izrečene u suđenjima pred MKTJ i domaćim sudovima, kao i svedočenja data FHP-u, koji doprinose identitifikaciji i lociranju osumnjičenih osoba.

Zaštita dokumentacije: FHP će digitalizovati svoju video arhivu i štampanu dokumentaciju. Planira da 600 video kaseta prebaci u DVD format i skenira preko 30.000 strana štampane dokumentacije.

Razvoj Baze podataka o ratnim zločinima: FHP želi da proširi postojeću bazu podataka o ratnim zločinima uključivanjem oko 20,000 podataka o ubijenim i nestalim građanima Srbije, Crne Gore i Kosova tokom oružanih sukoba na teritoriji bivše Jugoslavije, kao i stotine hiljada dokumenata MKTJ. U bazi će se nalaziti i podaci koje poseduje i prikupi FHP u svojim istragama, kao i dokumenta koja dobije od državnih agencija, međunarodnih i domaćih organizacija za ljudska prava, Arhiva Otvorenog društva [OSA] i drugih izvora.

Share